The Aseatans of 1821 (in Greek)

Article at FONI newspaper by K. G. Papafrangos, Nov. 2007)

Όλα τα χωριά της περιοχής μας, τα Βρουστοχώρια όπως τα αποκαλούσαν την εποχή του αγώνα του 1821 συμμετείχαν από την πρώτη κιόλας στιγμή στις ανάγκες της εθνικής υπόθεσης. Από τον πρώτο χρόνο της επανάστασης κάθε χωριό, από το οποίο διέρχονταν στρατεύματα ήταν υποχρεωμένο να πληρώνει φόρο, που θα μπορούσε να είναι 300, 500 και 1000 γρόσια, ανάλογα με τον αριθμό των κατοίκων και τον αριθμό των στρατιωτών. Σε αχρονολόγητο έγγραφο, που πιθανολογείται ότι αναφέρεται στο πρώτο έτος της επανάστασης αναγράφονται οι εισφορές κάθε χωριού στον Αγώνα σε στρατιώτες και γρόσια.

Ήταν επομένως και ο φόρος αυτός μία σημαντική συμβολή των κατοίκων στον Αγώνα. Αλλά δεν ήταν μόνο αυτή η συμμετοχή των Καντρεβαίων στον απελέυθερωτικό αγώνα κατά των Τούρκων. Οι Καντρεβαίοι με αρχηγό τον καπετάν Ηλία Μπονάρο, που είχε οριστεί και καπετάνιος σωματοφύλακας του Κολοκοτρώνη, καθώς και με άλλους οπλαρχηγούς πολέμησαν από την αρχή μέχρι το τέλος του αγώνα όπως μαρτυρείται από τα απομνημονεύματα των αγωνιστών και τα Αρχεία του Κράτους. Το ένοπλο σώμα που διοικούσε ο Μπονάρος δεν αποτελούσαν μόνο Καντρεβαίοι αλλά και αγωνιστές των γύρω χωριών. Τούτο προκύπτει από το γεγονός ότι επί Ιμπραήμ, με διαταγή του Κολοκοτρώνη επιστράτευσε αγωνιστές και από άλλα χωριά της περιοχής μας. Στη διαταγή διαβάζουμε: "Καπετ. Ηλία βρουσθοχωρίτη... να πάρτε όλα τα άρματα των βρουσθοχωρίων... και να γενείται εν σώμα". Αλλά και στην επιστολή του προς το Μαναραίο Θ. Καραντάση γράφει: "Ντοριζο-Μαναραίοι και λοιποί και σεις Κερασταραίοι... να πάρτε όλοι τ' άρματά σας και να ακολουθήσετε τον καπετάν Λια Μπονάρο...". Άλλος οπλαρχηγός καταγόμενος από του Καντρέβα ήταν ο Σωτήρος Οικονόμου, κουμπάρος του Πάνου Κολοκοτρώνη, που διατηρούσε σώμα από "...εκατόν συγχωριανούς του". Ακολούθησε σε όλους τους αγώνες το Θ. Κολοκοτρώνη και στη συνέχεια το γιο του Γενναίο. Με τους παραπάνω οπλαρχηγούς αγωνίστηκε και ο Νικόλαος Φράγκος ή Μπελούλης. Στο σώμα του οπλαρχηγού Παναγιώτη Γιατράκου ανήκαν ως σημαιοφόροι οι Καντρεβαίοι Παναγιώτης Λούπας, Γεώργιος Μπομπολής καθώς και ο Στάθης Μπομπολής ως στρατιώτης. Όλοι οι πιο πάνω αγωνιστές καθώς και πολλοί που έμειναν ανώνυμοι έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες του Αγώνα και ιδιαίτερα στη μάχη του Βαλτετσίου στις 12-13 Μαΐου 1821 που κατέληξε σε μία από τις σημαντικότερες νίκες της επανάστασης. Καντρεβαίοι αγωνίστηκαν επίσης στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στη μάχη στα Δερβενάκια, στην πολιορκία της Πάτρας και αλλού. Στη μάχη της πολιορκίας του Νεόκαστρου Μεσσηνίας από τον Ιμπραήμ έλαβαν μέρος οι Καντρεβαίοι Π. Λούπας που τραυματίστηκε και στα δύο του χέρια, ο Γ. Μπομπολής που τραυματίστηκε στα πόδια και ο Στάθης Μπομπολής. Και οι τρεις αιχμαλωτίστηκαν από τον Ιμπραήμ. Αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι. Ο αγώνας κατά του Ιμπραήμ συνεχίστηκε. Στη μάχη στο Μανιάκι αγωνίστηκε ο Νικόλαος Φράγκος ο οποίος αγωνίστηκε και στη μάχη της Τραμπάλας. Στην παραπάνω μάχη αγωνίστηκε και ο Σωτήριος Οικονόμου. Από κατάλογο που συνέταξε η Δημογεροντία Λακεδαίμονος προκύπτει ότι αιχμαλωτίστηκαν από τον Ιμπραήμ οι κάτωθι Καντρεβαίοι: 1. Κωνσταντής του Βασίλη Κωνσταντόπουλου και η γυναίκα του Κανέλλα στις 9 Μαΐου 1826. 2. Κυριακούλα του Λάμπρου Μπότιλα, Παρασκευή νύφη του, Αθανάσης γιος του, Γιάννης Αναστασίου Καμινά στις 16 Νοεμβρίου 1826.